東京外国語大学言語モジュール

目的フォーカス動詞の -in動詞

Ⅰ. 接辞の添加に伴うアクセントや音の変化
 -in動詞は〈語根+-in〉で形成されていますが、語根に -in を添加することによって、次のようなアクセントや音の変化がおきます。
   
(a)
規則的なアクセントの移動(1音節後ろにずれる)
 
kain + -in
kainin
食べる
 
isip + -in
isipin
考える
(b)
母音で終わっている語根では h が現れる
 
sabi + -in
sabihin
言う
 
basa + -in
basahin 
読む
(c) 
語根の最後の音節にある o は u に、 d は r に変わる
 
tanong + -in
tanungin
質問する
 
bago + -in
baguhin
変える
(d)
一部語根の最後の音節にある母音の消失
 
gawa + -in
gawin
する、作る
 
dala + -in
dalhin
持って行く、持って来る
(e)
不規則に変化する
 
kuha + -in
kunin
手に入れる
 
dinig + -in
dinggin
聞く
 
Ⅱ. -in動詞の活用
 
 
母音で始まる語根
l,r,w,yで始まる語根
l,r,w,y以外の子音で始まる語根
語根
ibig
linis
dalaw
不定相
ibigin
linisin
dalawin
 
愛す
掃除する
訪れる
完了相
inibig
nisinis / lininis
dinalaw
継続相
iniibig
nililinis / linilinis
dinadalaw
未然相
iibigin
lilinisin
dadalawin
 完了・継続相では、語根の語尾にあった -in が、そのままか、少し形を変え、語根の前や語根の第1音節の最初の子音と母音の間に移ります。継続・未然相では、語根の一部重複(第1音節の最初の母音、あるいは子音と母音)も行われます。 l , r , w , y で始まる語根の場合、完了・継続相は2通りの活用の仕方があります。
 
 Ⅲ. -in動詞のおおまかな分類
 すでに学んだ mag-動詞や -um-動詞は、他動詞であったり自動詞であったりしましたが、 -in動詞は全て他動詞で、多くは、 -um-動詞の中の他動詞と対応しています。もちろん mag-動詞と対応しているものもあります。また行為者が語根に組み込まれているため、 -ng句の行為者を伴わない「特別の -in動詞」と呼ばれるものがあります。
 
1)-um- / -inのセットになるもの
kumuha / kunin
手に入れる
gumawa / gawin
する、作る
kumain / kainin
食べる
uminom / imumin
飲む
bumasa / basahin
読む
sumulat / sulatin
書く
gumamit / gamitin
使う
dumalaw / dalawin
訪ねる
bumili / bilhin
買う
humingi / hingin
請う
 
Dumalaw kayo sa amin sa Linggo.
私たちを日曜日に訪ねてきてください。
Dalawin ninyo kami sa Linggo.  
 
 
 
Huwag kang bumasa ng sulat ko.
私の手紙を読まないで。
Huwag mong basahin ang sulat ko.
 
 
 
Bumili tayo ng mga gulay kina Aling Tina.
 
野菜をティナさんの所で買いましょう。
Bilhin natin ang mga gulay kina Aling Tina.
 
 
 
2)mag- / -inのセットになるもの
mag-ayos / ayusin
整える
maghintay / hintayin
待つ
magdala / dalhin
持って行く(来る)
magluto / lutuin
料理する
maglinis / linisin
掃除する
mag-isip / isipin
考える
 
Maghintay ka sa akin.
私を待って。
Hintayin mo ako  sa labas.
 
Magdala tayo nito sa kanila.
これらを彼らの所に持って行きましょう。
Dalhin natin ito sa kanila.
 
Maglinis tayo ng kuwarto natin.
部屋を掃除しましょう。
Linisin natin ang kuwarto natin.
 
 
3)特別な -in動詞
 このグループに属する -in動詞は、 ng句の行為者を伴うことなしに用いられます。したがって ang句で表される主語は、被害を受ける生物や無生物が多いと言えます。
(a)病気などにかかる場合
sipunin
風邪をひく
hikain
喘息(ぜんそく)にかかる
lagnatin
熱を出す
himatayin
気絶する
tagiyawatin
ニキビが出る
malaryahin
マラリアにかかる
 
Medyo nilalagnat ako.
私は少し熱があります。
Baka sipunin na naman ako.
また風邪を引くかもしれません。
 
(b)害虫やカビなどの被害を受ける場合
amagin
カビにやられる
kalawangin
さびつく
lamukin
蚊に刺される
langawin
ハエにたかられる
langgamin
アリにたかられる
anayin
シロアリにやられる
 
Madaling amagin ang mga pagkain kung tag-ulan.
 
雨期は、食べ物はすぐカビにやられます。
Magdamag akong nilamok. 
私は一晩中蚊に刺されました。
 
(c)その他
antukin
眠い
ginawin
寒い
sumpungin
かんしゃくを起こす
tamarin
だるい
suwertehin
運が良い
malasin
運が悪い
 
Inaantok pa ako at tinatamad. 
私は眠いしだるいです。
Laging sinusumpong itong bata.
この子はいつもかんしゃくを起こしています。
Sinuwerte kami sa iksam.
私たちは試験で運が良かったです。
Minamalas ako sa pag-ibig.
私は恋にはついていません。